Dünyanın trendi: Glutensiz beslenme

 

Gündemde sürekli "o besin yararlı, bu besin zararlı” haberlerini duymaya alıştık artık. Haliyle çoğu zaman ne yiyeceğimizi bilemez hale gelebiliyoruz. Özellikle son zamanlarda marketlerde paketlerin üzerinde "glutensiz” ibaresini daha fazla görmeye başladık. Peki nedir bu gluten? Kimler glutensiz beslenmeli ve zararları nelerdir? Biz anlatmaya başlayalım o zaman.  :)

 

 

Gluten nedir?

Gluteni en basit haliyle anlatmak gerekirse; bir protein grubunun adıdır diyebiliriz. Su ile karıştırıldığında gluteni oluşturan proteinler kendi içerisinde çapraz bağ oluşturur. Bu nedenle aslında bulunduğu tahılın yapısının sağlam ve düzenli bir şekilde kalmasını sağlar. Bu gruptaki proteinler tahılların tohum kısmında endosperm bölümünde nişasta ile birlikte bulunur.

Çölyak hastaları glutenli bir besin tükettiğinde aslında vücutları gliadini savaşılması gereken bir madde olarak algılayarak bu proteine karşı bir tepki oluşturur.

Vücut oluşturduğu tepkide bağırsak duvarlarından savunma hücrelerini çekerek oraya koruyucu bir katman oluşturur. Normal şartlarda savunma hücreleri faydalı olsa da fazla aktif olarak kullanılması bağırsakları yorar ve zarar verir. Haliyle bağırsakların zarar görmesi tüm vücudu etkileyerek günlük hayatımızı da olumsuz etkiler.

Yakın zamanlarda glutenin sadece çölyak hastalığına değil gluten hassasiyetine de sebep olduğunu öğrendik. Tabii bu hassasiyet çölyak hastalığı kadar ciddi etkiler göstermese de günlük hayatımızı olumsuz etkileyebiliyor.

Peki nedir gluten hassasiyetinin belirtileri?

• Yorgunluk
• Kronik depresyon
• Karın ağrısı
• İshal ve kabızlık
• Sürekli kötü kokulu dışkılama
• Bulantı ve kusma
• Kaşıntı ve kızarıklık
• Burun akıntısı ve nefes almakta güçlük
• Sebepsiz baş ağrıları

olarak sıralanabilir.

Yani çölyak hastalığınızın olmadığını bilseniz de yukarıdaki belirtileri gösteriyorsanız gluten hassasiyetiniz olabilir. Yediklerinize dikkat etmenizde fayda var.

 

 

Dikkat etmenizde fayda var demişken hangi yiyeceklerde gluten olduğunu söylemeden geçmeyelim. Öncelikle ekmek, buğday, arpa, yulaf, çavdar unundan yapılmış ekmek ve bu tahıllardan yapılmış her türlü hamur işinde gluten olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca;

§  Makarna

§  Bulgur

§  Ketçap

§  Şehriye

§  Erişte

§  Kuskus

§  Hazır salça

§  Mantı

§  Galeta ve galeta unu

§  Pudingler

§  Tarhana

§  İrmik

§  Çikolata

§  Hazır çorbalar

§  Krema sosları

§  Malt kullanarak üretilen alkollü ve alkolsüz içecekler

gibi yiyecek ve içeceklerde de gluten bulunmaktadır.

 

"Peki hangi yiyecekleri gönül rahatlığıyla tüketebiliriz?” diye soracak olursanız onun listesini de şu şekilde yapabiliriz;

§  Meyveler

§  Sebzeler

§  Kırmızı ve beyaz et

§  Balık ve deniz ürünleri

§  Süt ürünleri

§  Kuruyemiş

 

Bu listedeki besinleri bilmekte ve sağlıklı beslenme listemize eklemekte fayda var. Çünkü tahmin edileceği gibi kimse yemek sırasında "acaba rahatsız eder mi?” diye düşünmek istemez. Faydaları saymakla bitmeyen, insan vücudunda kolayca çözülüp kullanılabilen doğal bir protein, aminoasit, mineral, vitamin, yağ ve enerji kaynağı olan Veg&Bones İlikli Kemik Suyu’nun da gluten içermediğini ve gönül rahatlığıyla tüketebileceğinizi belirtmek isteriz. J

Biz bu listeleri yapıyoruz ancak bu ayrım glutenli ve glutensiz olarak kalmıyor; bir de gizli glutenli olarak farklı bir tarafa da ayrılıyor. Aklınıza "bir yiyecek glutenli olduğunu nasıl gizleyebilir ki?” sorusu geldi değil mi? Hemen açıklayalım o zaman.

Temel halinde glutensiz olarak bildiğimiz besinler başka besinlerle herhangi bir şekilde temasa geçtiğinde gluten bulaşabilir. Bu durum basit gluten duyarlılığında fazla etkilemese de çölyak hastalığı gibi glutene aşırı duyarlılık durumlarında rahatsızlık verebilir.

 

Gizli glutenli dediğimiz riskli yiyecekleri şu şekilde sıralayabiliriz,

• Yulaf ürünleri
• Pizzalar
• Diğer pastane ve fırın ürünleri
• Salata sosları
• Şekerlemeler
• Soya ürünleri ve sosları
• Patates kızartmaları

Glutensiz beslenme doğru kişilerde doğru şekilde uygulandığında oldukça faydalı olabilecek bir uygulamadır! Artık hangi besinlerde gluten olduğunu bildiğimize göre yemek seçimlerimizi rahatlıkla yapabiliriz. Sağlıkla ve mutlulukla kalın! :)